(reductionism), w szerokim sensie: pogląd fizjologiczny, który utrzymuje, że złożone zjawiska można najlepiej zrozumieć przez analizę składnikową, rozkładającą je na proste, podstawowe elementy. Istotę stanowiska redukcjonistycznego stanowi zatem przekonanie, że pełniejszy wgląd w naturę osiągnie się przez schodzenie z analizą na głębszy, bardziej podstawowy poziom.

Problem redukcjonizmu w nauce sprowadza się w gruncie rzeczy do sprawy stopnia analizy oraz do pragmatycznych rozwiązań tej tajemniczej własności, jaką jest elegancja wywodu.  Stopień redukcjonistycznych przedsięwzięć podejmowanych przez zwolenników tego kierunku ma zwykle niewiele wspólnego z głoszonymi przez nich „czystymi” argumentami, które mają ostatecznie wykazać ich stosowalność w przyczynowym wyjaśnianiu rzeczywistości. Rzecz się raczej sprowadza do sporów pragmatycznych: redukcjonistyczne debaty niezmiennie dotyczą pytań o to, jak bogate i głębokie zrozumienie można osiągnąć przez zatrzymanie się w tym lub innym punkcie rozwiązań. Kwestia ta jest bardzo subtelna i przydatne są tu pewne przykłady.

Nikt obecnie nie wątpi, że czynniki neurologiczne i biochemiczne leżą u podstaw całego zachowania, lecz wielu oponuje przeciw temu, iż istotny wgląd w zjawiska psychologiczne, może się wyłonić z ich opisu w terminach tych nauk.  Historia psychologii obfituje w takie dyskusje. Wcześni strukturaliści próbowali zredukować spostrzeżenia do elementarnych wrażeń. Teoretycy Gestalt kontrargumentowali, że takie podejście zatraca moc wyjaśniającą, gdyż spostrzeżeniowa całość nie jest równoważna sumie jej części.

Współcześni behawioryści usiłują sprowadzić wszystkie złożone akty do związku bodziec-reakcja; zaś psychologowie poznawczy utrzymują, że obrazy, myśli, plany, idee itp. pełnią swe doniosłe funkcje w zachowaniu jako całościowe jednostki i sprowadzenie ich do formatu S-R jedynie zniekształci ich rolę.  Niektórzy teoretycy osobowości przyjmują, że osobowość składa się z dających się wyodrębnić cech i że można wyróżnić określone typy ludzkie; z kolei psychologowie humanistyczni i podkreślają, iż takie analizy jedynie naruszają integralność całej osoby. W każdym z tych przypadków nie chodzi o to, czy bardziej elementarne składniki w ogóle istnieją, lecz o to, czy większy wgląd w naturę rzeczy osiągnie się przez zajmowanie się nimi.

Posługując się analogią z matematyki, można zauważyć, że nauka ta da się sprowadzić do pojęć zbioru i zawierania się zbiorów, ale fakt ten nie ma żadnej pragmatycznej wartości dla kogoś, kto chce ustalić algorytm rozwiązywania układu równań. Niewielkie jest prawdopodobieństwo, że rozwiązanie układu równań wyłoni się z rozważań nad teorią zbiorów.

W psychologii zbyt wiele już dokonano ostatecznych redukcji, zwłaszcza w odniesieniu do leżących u podstaw zjawisk psychologicznych reprezentacji fizjologicznych, bez zrozumienia faktu, że większość sporów koncentruje się wokół spraw, które mają jedynie pragmatyczny wymiar.