„Życie nie jest usłane różami”, a nawet jeśli jest dla niektórych, to pamiętając, że róża ma kolce. Przejście bez urazu jest niemożliwe. Każdemu zdarzają się sytuacje trudne, wręcz kryzysowe. Przewracają nawet życie do góry nogami. To, do czego się przyzwyczailiśmy, nagle może przestać istnieć, a zaistniały kryzys, zmusza niejako do podjęcia decyzji: iść w prawo, czy w lewo – walczyć, czy się poddać? Greckie słowo „krisis” oznacza właśnie przełomowy moment życia.

Trudności i porażki pojawiają się od dzieciństwa. Małe dziecko uczy się siadać, chodzić, mówić – a że nie od razu wszystko idzie gładko, próbuje dalej, aż przychodzi sukces. Dalsze etapy życia wyglądają podobnie. Codzienne większe, czy mniejsze trudności zagrzewają do walki, ale czasami powodują, że nie mamy siły i chęci podejmować wyzwań -poddajemy się. Dobrze, gdy trudności zagrzewają nas do walki o zwycięstwo. Wiele zależy od siły rażenia danego wydarzenia. Jeśli nie przygniecie i nie odciśnie piętna, wówczas zadziała mobilizująco. Mając pewną wiedzę, można nauczyć się tak podchodzić do kryzysów, aby jednak dodawały sił, a nie osłabiały. Oto kilka podpowiedzi, jak podejść do życiowego kryzysu. Na początku warto zapytać siebie samego, czy na pewno mamy z takim do czynienia. Czy plany, zdrowie, relacje z innymi zawaliły się, na tyle, że nasze bezpieczeństwo jest zagrożone? Oceńmy sytuację z dystansu. Czy widzimy krzywdę, czy wyzwanie? Niekiedy potrzebujemy pomocy w tym spojrzeniu. Bliska osoba albo psycholog może w tym pomóc. Podejście do kryzysu jako do pewnego wyzwania sprawia, że mamy więcej sił do szukania dobrego rozwiązania. Wiele osób doświadcza nawet tzw. pokryzysowego wzrostu (Cierpiałkowska, Sęk, 2006; Liantsevich, 2019). Oznacza to, że po trudnym doświadczeniu jesteśmy silniejsi i mądrzejsi. Osoby, dowiadujące się o ciężkiej chorobie, mają np. szansę przewartościować swoje życie i czerpać więcej z życia niż do tej pory. Gdy przychodzi kryzys warto zwrócić uwagę na swoje mocne strony – zasoby, na to co na pewno jest nasze do dyspozycji. Może to być rodzina, umiejętności, wspomnienia, przyjaciele itd. Aby mieć siłę do walki z walącym się na głowę światem, warto zadbać o siebie i swoje potrzeby tj np.:o odpoczynek, dobry sen, zdrowe posiłki.

W trudnej sytuacji czyha na nas pułapka zbytniego roztrząsania i koncentrowania się na tym, co się dzieje teraz i może zdarzyć się w przyszłości. Dyscyplina, planowanie na tu i teraz, za godzinę, dzisiaj, może pomóc krok po kroku omijać zniechęcenie i złe myśli. Wszystkie podpowiedzi dotyczą raczej kryzysów, które mobilizują i nie są dramatyczne. Ważne, by pamiętać, że człowiek największemu cierpieniu potrafi nadać sens. Austriacki psychiatra Viktor E. Frankl, który w czasie wojny stracił całą swoją rodzinę, a sam przeżył obóz koncentracyjny napisał książkę pt. „Człowiek w poszukiwaniu sensu”. Chociaż zmarł w 1997 do dziś jego dorobek książkowy pomaga ludziom na całym świecie. Frankl wskazuje, że do nas samych należy wybór, jak zareagujemy na trudne wydarzenia życiowe i czy odnajdziemy siłę i wiarę w przyszłość. Czy to my pokonamy kryzys, czy kryzys pokona nas. Praca nad sobą potrafi przynieść wspaniałe rezultaty, co w efekcie przełoży się na uratowanie małżeństwa, pogodzenie się z dziećmi, znalezienie nowej pracy, godne przeżywanie choroby i wiele innych, o których tylko sami wiemy. Nie sposób przygotować się na każdą sytuację w życiu, ale praca nad sobą każdego dnia, może bardzo pomóc, wtedy, gdy przyjdzie niespodziewany kryzys.

Cierpiałkowska, L., & Sęk, H. (2006). Zdrowie i zaburzenia z perspektywy rozwojowej i procesualnej. Próba integracji podejścia salutogenetycznego i patogenetycznego. Psychologia zdrowia. Teoria, metodologia i empiria, 21-39.

Liantsevich, A. (2019). Procesy rekonstrukcji podmiotowości jednostki w różnych okolicznościach sytuacji kryzysowych. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 37(1), 392-411.